Στην αφαίρεση καμερών παρακολούθησης που έχουν εγκατασταθεί και λειτουργούν παράνομα σε χώρους εργασίας, γυμναστήρια, ιατρεία, σχολεία κοκ καταγράφοντας εργαζόμενους, πελάτες, παιδιά, ασθενείς κοκ, προβαίνει η επίτροπος Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, κ. Ειρήνη Λοϊζίδου Νικολαΐδου, όπως προκύπτει από τις αποφάσεις που εξέδωσε και είναι αναρτημένες στην ιστοσελίδα του γραφείου της.
Στις πρόσφατες αποφάσεις περιλαμβάνεται και η περίπτωση γιατρού που εγκατέστησε κλειστό κύκλωμα παρακολούθησης στο γραφείο της λαμβάνοντας εικόνα και από χώρο, ο οποίος καλύπτεται μεν από παραβάν αλλά χρησιμοποιείται ως εξεταστήριο, καταγράφοντας τους ασθενείς πριν και μετά την εξέταση. «Ακόμα κι αν ληφθούν τεχνικά μέτρα (π.χ. προσθήκη πέπλου κάλυψης) ώστε να περιοριστεί το εύρος καταγραφής της κάμερας, με τον τρόπο που η κάμερα είναι στραμμένη θα συνεχίσει να δίνει την εντύπωση της οπτικογράφησης και να δημιουργεί εύλογες ανησυχίες. Ειδικότερα, σε τέτοιους χώρους, όπως στο ιατρείο, στο οποίο εισέρχονται καθημερινά ασθενείς, το θέμα είναι ιδιαίτερα λεπτό λόγω της φύσης των προσωπικών δεδομένων («ευαίσθητων δεδομένων»), των οποίων δίνεται η εντύπωση καταγραφής, ανεξαρτήτως οποιασδήποτε διαβεβαίωσης, από την ιατρό προς τους ασθενείς, περί του αντιθέτου», αναφέρει στην απόφασή της η επίτροπος που διαπίστωσε πρόβλημα και με άλλες κάμερες του ιατρείου. Συγκεκριμένα, εντοπίστηκε κάμερα να καταγράφει την είσοδο της πολυκατοικίας και μέρος του δημοσίου δρόμου καθώς και κάμερα στον χώρο υποδοχής του ιατρείου όπου λαμβανόταν εικόνα από τους εργαζομένους στην υποδοχή, κατά την άσκηση των καθηκόντων τους.
Όπως καθιστά σαφές στην απόφασή της η επίτροπος, δεν επιτρέπεται η συνεχής καταγραφή των εργαζομένων κατά την ώρα εργασίας τους. Η επίτροπος εξέδωσε εντολές για μετακίνηση των καμερών ώστε να καταγράφονται μόνο χώροι, των οποίων η καταγραφή ενδείκνυται. Σε αντίθετη περίπτωση, οι κάμερες θα αφαιρεθούν, προειδοποίησε.

Απολύθηκε λόγω κάμερας
Κατόπιν παραπόνων που υποβλήθηκαν ενώπιόν της από εργαζόμενους, η επίτροπος έδωσε οδηγίες να μετακινηθούν κάμερες ή και να απενεργοποιηθούν και να διαγραφεί το καταγεγραμμένο περιεχόμενό τους. Ξεχωρίζουν οι ακόλουθες καταγγελίες σε χώρους εργασίας που επιλήφθηκε η επίτροπος:
1 Εργαζόμενη κατήγγειλε τον εργοδότη της ότι την παρακολουθούσε εν αγνοία της από κάμερα που εγκατέστησε στα κρυφά. Η καταγγέλλουσα απολύθηκε από την εργασία της κατ' επίκληση υλικού από το κλειστό κύκλωμα βιντεοπαρακολούθησης. Προς υποστήριξη των ισχυρισμών της, η καταγγέλλουσα προσκόμισε σχετικά στιγμιότυπα οθόνης στα οποία φαινόταν γραπτή επικοινωνία μεταξύ της και του εργοδότη, δεικνύοντας παρακολούθηση των κινήσεών της κατά τη διάρκεια της εργασίας. Σύμφωνα με την επίτροπο, η καταγραφή του προσωπικού καθ' όλη τη διάρκεια της εργασίας του κρίνεται υπερβολική καθότι παρεμβαίνει σε μεγάλο βαθμό στην ιδιωτική ζωή του εργαζόμενου. Επιπρόσθετα, η λήψη του κλειστού κυκλώματος βιντεοπαρακολούθησης θα πρέπει να περιορίζεται σε χώρους εισόδου και εξόδου, στα ταμεία ή χώρους με χρηματοκιβώτια, ηλεκτρομηχανολογικό εξοπλισμό κ.λπ., υπό τον όρο ότι οι κάμερες εστιάζουν στο αγαθό που προστατεύουν κι όχι στους χώρους των εργαζομένων. Μετά τη διαπίστωση σειρά παραβάσεων της κείμενης νομοθεσίας για τα προσωπικά δεδομένα, η επίτροπος εξέδωσε τις ακόλουθες εντολές: οι κάμερες να τοποθετηθούν με τρόπο ώστε να έχουν λήψη μόνο των αντικειμένων που έχουν αξία, να διαγραφούν καταγραφές που δεν λήφθηκαν νόμιμα, να τοποθετηθούν προειδοποιητικές πινακίδες για τη λειτουργία κλειστού κυκλώματος βιντεοπαρακολούθησης και να σταλούν αποδεικτικά στοιχεία στο γραφείο της ότι, υπήρξε συμμόρφωση με τις εντολές.
2 Καταγγελία για λειτουργία κλειστού κυκλώματος βιντεοπαρακολούθησης εναντίον συμβουλίου επαγγελματικού κλάδου. Το κλειστό κύκλωμα βιντεοπαρακολούθησης λειτουργούσε στο εσωτερικό μέρος του γραφείου και κατέγραφε ολόκληρο τον χώρο του γραφείου όπως και του διαδρόμου έξω από αυτό, με αποτέλεσμα τη συνεχή καταγραφή των εργαζομένων και τρίτων προσώπων που επισκέπτονταν τον χώρο.
Κατά τη διερεύνηση της καταγγελίας, το εν λόγω συμβούλιο κοινοποίησε στο γραφείο της επιτρόπου έντυπα, με τα οποία είχε λάβει τη συγκατάθεση των εργαζομένων για την τοποθέτηση του κλειστού κυκλώματος βιντεοπαρακολούθησης. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η συγκατάθεση πρέπει να παρέχεται ελεύθερα και την ύπαρξη ανισορροπίας ισχύος μεταξύ του συμβουλίου ως εργοδότη και των εργαζομένων του, η επίτροπος έκρινε απίθανο οι τελευταίοι να ήταν σε θέση να δηλώσουν την άρνησή τους στην εγκατάσταση του κλειστού κυκλώματος βιντεοπαρακολούθησης χωρίς τον φόβο πιθανών αρνητικών συνεπειών. Επομένως, το προσωπικό του συμβουλίου, ήταν απίθανο να είχε ανταποκριθεί ελεύθερα στο αίτημα συγκατάθεσης του εργοδότη του, αποφάνθηκε η κ. Νικολαΐδου. Υπό το πρίσμα των ανωτέρω, η επίτροπος κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, υπήρξε παραβίαση της κείμενης νομοθεσίας και εξέδωσε τις ακόλουθες εντολές προς το συμβούλιο: Να διακόψει οριστικά τη λειτουργία του κλειστού κυκλώματος βιντεοπαρακολούθησης, να απεγκαταστήσει την κάμερα και να διαγράψει αμέσως οποιεσδήποτε καταγραφές που λήφθηκαν και να σταλεί σχετική απόδειξη.
Καταπίεση και εργασιακή ασφυξία
Σύμφωνα με την επίτροπο Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, Ειρήνη Λοϊζίδου Νικολαΐδου, η κείμενη νομοθεσία απαγορεύει στους εργοδότες να χρησιμοποιούν τη βιντεοεπιτήρηση στους χώρους εργασίας για να παρακολουθούν τους εργαζόμενους ή και τρίτα πρόσωπα που διέρχονται στους χώρους αυτούς. Η συνεχής επιτήρηση των εργαζομένων με κάμερες τους οδηγεί σε μια κατάσταση υπερβολικής καταπίεσης και τους προκαλεί εργασιακή ασφυξία. Η συνεχής παρακολούθηση των εργαζομένων συνιστά κατάφωρη παραβίαση των εργασιακών τους δικαιωμάτων, αλλά πρωτίστως του συνταγματικά κατοχυρωμένου δικαιώματος της ανθρώπινης αξιοπρέπειας καθώς και της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας.
Γυμναστήρια: Τι απαγορεύεται
Όπως δήλωσε στον «Π» η κ. Νικολαΐδου, στα γυμναστήρια επιτρέπεται η λειτουργία κλειστών κυκλωμάτων βιντεοπαρακολούθησης στους ακόλουθους χώρους:
- Είσοδο/έξοδο.
- Χώρο στάθμευσης νοουμένου ότι η χρήση και/ή διαχείρισή του είναι υπό την ευθύνη του γυμναστηρίου.
- Περιμετρικά του γυμναστηρίου, καταγράφοντας εντός των ορίων της ιδιωτικής περιουσίας.
- Στην υποδοχή, εστιάζοντας αποκλειστικά στο ταμείο.
- Σύμφωνα με την επίτροπο, δεν επιτρέπεται η λειτουργία κλειστών κυκλωμάτων βιντεοπαρακολούθησης:
- Σε χώρους με μηχανήματα στους οποίους γυμνάζονται φυσικά πρόσωπα.
- Στην κουζίνα.
- Στα αποχωρητήρια/αποδυτήρια και γραφεία.
Επισημαίνεται ότι, δεν επιτρέπεται η καταγραφή ήχου σε καμία περίπτωση αφού κάτι τέτοιο παρεμβαίνει υπερβολικά στην ιδιωτικότητα των υποκειμένων των δεδομένων. Όσον αφορά την πρόσβαση στο οπτικογραφημένο υλικό, αυτή πρέπει να μπορεί να αποκτηθεί μόνο από οθόνη/υπολογιστή, ο οποίος βρίσκεται εντός των εγκαταστάσεων του γυμναστηρίου και στον οποίο έχει πρόσβαση μόνο ο διευθυντής και/ή εξουσιοδοτημένο πρόσωπο. Δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στο εν λόγω υλικό, από προσωπική συσκευή και σε συνεχή βάση.
Κάμερες σπιτιών
Ούτε, βεβαίως, επιτρέπεται οι κάμερες κλειστού κυκλώματος παρακολούθησης να είναι στραμμένες σε δημόσιους χώρους ή σε γειτονικές οικίες ή σε πεζοδρόμια και να καταγράφουν εικόνα και ήχο. Εκτός κι εάν είναι αναγκαίες για την ασφάλεια χώρου ή προσώπου με αυξημένες ανάγκες ασφαλείας όπως είναι για παράδειγμα τα κοσμηματοπωλεία, τα δημόσια κτήρια, οι τράπεζες, κρατικοί αξιωματούχοι κ.ά.
Σοβαρές παρανομίες στο Υφυπουργείο Πρόνοιας
Η επίτροπος Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, Ειρήνη Λοϊζίδου Νικολαΐδου, αναμένεται να δημοσιοποιήσει τις επόμενες ημέρες την απόφασή της για την καταγγελία στην οποία προέβη ενώπιόν της, η Συντεχνία των δημοσίων υπαλλήλων Ισότητα. Όπως επιβεβαιώθηκε, στο κτήριο του Υφυπουργείο Πρόνοιας λειτουργούσε παράνομα κλειστό κύκλωμα βιντεοπαρακολούθησης εν αγνοία των δημοσίων υπαλλήλων, το οποίο, μάλιστα, κατέγραφε παράνομα ήχο. Πάντως, η υφυπουργός Πρόνοιας, Μαριλένα Ευαγγέλου, όσο και η διεύθυνση του υφυπουργείου εξέφρασαν άγνοια για τη λειτουργία του κλειστού κυκλώματος βιντεοπαρακολούθησης.